Skutki podatkowe przekazania prezentów dla kontrahentów i klientów

Często zdarza się, że przedsiębiorcy decydują się na zakup i przekazanie swoim kontrahentom różnego rodzaju prezentów. Celem jest utrzymanie dobrych relacji biznesowych lub podziękowanie za dotychczasową współpracę.

Należy pamiętać, że zarówno przekazanie, jak i otrzymanie upominku, rodzi konsekwencje podatkowe. Piszemy o nich w niniejszym artykule.

Prezent dla klienta lub kontrahenta a podatek VAT

W odniesieniu do podatku VAT obdarowanie kontrahenta prezentem można rozpatrywać na dwóch odrębnych płaszczyznach:

  1. obowiązku opodatkowania nieodpłatnie przekazanego upominku,
  2. prawa do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Uprawnienie do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego ma miejsce, gdy nabyte towary bądź usługi są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Związek pomiędzy dokonanymi zakupami a czynnościami opodatkowanymi nie musi być bezpośredni. Wystarczy, aby był to związek pośredni – a więc ogólny związek z prowadzoną przez podatnika działalnością opodatkowaną VAT. Przekazywanie prezentów najczęściej ma na celu promocję przedsiębiorstwa oraz zacieśnianie współpracy z kontrahentami, tym samym uprawnia do obniżenia podatku należnego o naliczony.

Organy podatkowe zgadzają się z tym stanowiskiem. Wskazują, że przekazywanie prezentów charakteryzuje się pośrednim związkiem z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą.

Należy pamiętać, że obowiązek opodatkowania VAT nie ma zastosowania w przypadku prezentów:

  1. o łącznej wartości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 100,00 zł pod warunkiem, że podatnik prowadzi ewidencję umożliwiającą ustalanie tożsamości obdarowanych osób,
  2. o wartości nieprzekraczającej kwoty 20,00 zł – wówczas nie wymaga się prowadzenia ewidencji.

Prezent jako przychód obdarowanego a podatek dochodowy

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodem podatnika jest wartość otrzymanych przez niego albo pozostawionych do jego dyspozycji świadczeń w naturze albo innych nieodpłatnych świadczeń. Analogiczną regulację znajdziemy w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych (art. 12 ust. 1 pkt 2).

Zdarzają się sytuacje, gdy można uniknąć opodatkowania prezentu otrzymanego od kontrahenta. Mowa o prezentach małej wartości, a więc takich, których wartość nie przekracza kwoty 200,00 zł. Co więcej, taki prezent nie może mieć charakteru wystawnego ani reprezentacyjnego. Powinien być przekazany wyłącznie w celu reklamy  lub szeroko pojętych działań promocyjnych.

Zwolnienie z podatku dochodowego nie znajdzie zastosowania w przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą oraz osób pozostających z obdarowującym w stosunku pracy lub w stosunku cywilnoprawnym, np. poprzez zawarcie umowy zlecenia czy też umowy o dzieło. Innymi słowy, prezenty przekazywane przedsiębiorcom oraz pracownikom przez pracodawcę nie podlegają zwolnieniu z podatku dochodowego. Wyjątkiem będzie przekazanie pracownikowi prezentu finansowanego z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych: najczęściej są to paczki świąteczne, które podlegają zwolnieniu z opodatkowania.

Zakup prezentu dla klienta lub kontrahenta jako koszt podatkowy

Nie wszystkie wydatki na prezenty dla kontrahentów można zakwalifikować do kosztów uzyskania przychodów. Trzeba precyzyjnie określić charakter danego upominku. Jedynie wydatki na cele reklamowe można zaliczyć do kosztów podatkowych.

Zgodnie z orzecznictwem prezenty o charakterze reklamowym muszą zachęcać potencjalnych klientów do skorzystania z usług firmy lub zakupu jej towarów. Zaliczenie wydatków do kosztów podatkowych jest możliwe w szczególności w przypadku drobnych upominków opatrzonych firmowym logo, które są udostępniane masowo, każdemu kontrahentowi. Przekazanie klientowi np. kubka, notesu czy breloka należy zakwalifikować jako wydatek na reklamę podatnika, a nie koszt reprezentacji – co umożliwia zaliczenie tych wydatków do kosztów podatkowych.

Odmiennie wygląda kwestia bardziej okazałych prezentów, takich jak drogie zegarki lub kosztowny sprzęt elektroniczny. Organy podatkowe jednolicie kwalifikują takie wydatki jako koszty reprezentacji. Tym samym w przypadku ewentualnej kontroli zakwalifikowanie ww. wydatków do kosztów podatkowych może zostać zakwestionowane przez organ.