Jak zgodnie z prawem korzystać z cudzych znaków towarowych?
Zgodnie z przepisem art. 120 ust. 1 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (tekst jednolity: Dz.U. z 2017 r. poz. 776), znakiem towarowym może być każde oznaczenie, które można przedstawić w sposób graficzny, jeżeli oznaczenie takie nadaje się do odróżnienia towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa. Przepis art. 153 ust. 1 powyższej ustawy przewiduje natomiast, że przez uzyskanie prawa ochronnego nabywa się prawo wyłącznego używania znaku towarowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej. W związku z powyższym, pozostali uczestnicy obrotu nie mają – co do zasady – możliwości posługiwania się takim znakiem towarowym. Istnieją jednak prawne narzędzia, dzięki którym możliwe jest zgodne z prawem posługiwanie się cudzym znakiem towarowym bez przekraczania granic jego ochrony prawnej.
Umowa licencyjna
Uzyskanie od właściciela licencji na znak towarowy to jeden z podstawowych sposobów jego legalnego wykorzystania. Udzielenie licencji następuje w drodze umowy, której treść – w granicach dozwolonych obowiązującymi przepisami prawa – może być przez strony kształtowana według ich potrzeb. Umowa licencyjna, w każdym wypadku, powinna określać znak towarowy, którego dotyczy, jak również określać przedmiotowy zakres korzystania ze znaku towarowego, czas trwania licencji, a także wynagrodzenie należne właścicielowi znaku towarowego lub wskazanie, że licencja ma charakter nieodpłatny. Treść umowy licencyjnej warto rozbudować o postanowienia dotyczące możliwości udzielania sublicencji, zakresu terytorialnego korzystania ze znaku towarowego lub zasad odpowiedzialności w przypadku naruszenia umowy przez licencjobiorcę. Umowa licencyjna jest często jednym z elementów szerszej współpracy, np. w ramach umów franczyzowych.
Sprzedaż towarów z cudzym znakiem towarowym
Uzyskanie licencji nie zawsze jest konieczne do posługiwania się cudzym znakiem towarowym. W wypadku umów sprzedaży (a także niektórych innych umów związanych z obrotem towarami) prawo ochronne na znak towarowy obejmuje tylko pierwsze wprowadzenie towaru na rynek. Dystrybutorzy mogą zatem sprzedawać uprzednio nabyte towary dalszym uczestnikom obrotu bez obawy o niezgodne z prawem posługiwanie się cudzym znakiem towarowym. Takie uregulowanie wynika bezpośrednio z przepisu art. 155 powyższej ustawy i w doktrynie jest określane jako „wyczerpanie praw”. Rynek, o którym mowa powyżej, należy rozumieć jako teren Europejskiego Obszaru Gospodarczego. W konsekwencji zatem, gdy producent sprzedaje dystrybutorowi towary, które ten następnie wprowadza na rynek jednego z państw należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, dystrybutor – sprzedając towary – posługuje się znakiem towarowym innego podmiotu (producenta). W związku jednak z powyższym przepisem, nie dochodzi do naruszenia prawa ochronnego na znak towarowy, którym oznaczone zostały towary nabyte przez dystrybutora
„Współpracujemy z …”
Wielu przedsiębiorców wykorzystuje na swoich stronach internetowych lub w sporządzanych ofertach logo swoich kontrahentów. W związku z taką praktyką, pojawia się pytanie o zgodność takiego działania z obowiązującymi przepisami prawa. Ogólna zasada zezwala na wykorzystanie cudzych znaków towarowych w celach reklamowych i informacyjnych, jednak wyłącznie w zakresie, który nie prowadzi do tworzenia mylnego wrażenia o istnieniu gospodarczych powiązań. Tytułem przykładu, można zatem wskazać, że jeżeli w ofercie przedsiębiorcy znajdują się towary producenta, może on na swojej stronie internetowej posłużyć się znakiem towarowym tego drugiego w celach związanych z prezentacją oferowanych towarów. Co jednak istotne, znak towarowy i jego umieszczenie na stronie internetowej, nie powinny sugerować, że strona internetowa stanowi sklep producenta lub że przedsiębiorca jest jedynym wyłącznym dystrybutorem określonych towarów (chyba, że jest to zgodne ze stanem faktycznym). Używanie cudzych znaków towarowych nie może bowiem wprowadzać w błąd co do powiązań gospodarczych pomiędzy określonymi podmiotami – zarówno samego faktu ich istnienia, jak i ich zakresu. W wypadku wykorzystywania cudzych znaków towarowych wyłącznie w celach reklamowych, np. w przypadku zamieszczenia na stronie internetowej znaków towarowych podmiotów, z którymi współpracuje określony przedsiębiorca, uzasadnione pozostaje uzyskanie przez tego ostatniego zgód na wykorzystanie w tym celu znaków towarowych.
Korzystać, ale rozsądnie
Korzystanie z cudzych znaków towarowych powinno w każdym wypadku odbywać się za zgodą uprawnionego podmiotu lub na podstawie stosownej umowy. Należy także pamiętać, że znaki towarowe niejednokrotnie decydują o sukcesie rynkowym przedsiębiorcy, a ich ochrona stanowi priorytet polityki stosowanej przez uprawnionych do nich przedsiębiorców.